Poolse Landdag.

In Polen ligt een wetsontwerp voor waarin de Poolse minister van Justitie alle rechters van het Hooggerechtshof op non-actief mag plaatsen en naar eigen inzicht nieuwe benoemen. In de Poolse grondwet staat dat rechters van het Hooggerechtshof voor zes jaar worden benoemd. Dit in tegenstelling tot Nederland waar de benoeming voor het leven is. Volgens het nieuwe wetsvoorstel moeten rechters vrijwel direct hun functie neerleggen.
Dit voorstel verscheen na het aannemen van twee andere omstreden wetten. De ene voorziet in de benoeming van nieuwe rechters door de regering uit gekwalificeerde juristen, op advies van de Raad voor de Rechtspraak en onder controle van het parlement.. Dat is dus zoals het ook hier in Nederland gaat. De andere legt ook de benoeming van rechtbankvoorzitters bij de regering. Dat is van belang omdat de voorzitter bepaalt welke rechters op welke zaak worden gezet. Die benoeming vergroot dus wel degelijk de grip van de regering op de rechterlijke macht. Deze voorzitters werden vanouds voor zes jaar benoemd en dat blijft zo.
De selectie van nieuwe rechters vindt bij ons plaats door “de commissie aantrekken rechterlijke macht”. Rechters worden, bij koninklijk besluit benoemd, d.w.z. door de regering zonder samenwerking met het parlement. Het bestuur van een gerecht bestaat bij ons uit niet meer dan zes personen, die op voordracht van de minister van Justitie bij koninklijk besluit voor bepaalde tijd worden benoemd. Voor nieuwe bestuursleden maakt het bestuur van de rechtbank als het ware bij coöptatie een lijst van aanbeveling van zo mogelijk drie kandidaten op (Art. 1e lid 1 Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren). Deze lijst wordt door tussenkomst van de Raad voor de rechtspraak naar de het departement van justitie gestuurd. De regering slaat zodanig acht op de lijst als zij dienstig oordeelt en benoemt vervolgens bij koninklijk besluit een rechter bij de rechtbank waar hij werkzaam zal zijn (Art. 117 lid 1 Grondwet jo. 40 Wet op de rechterlijke organisatie).
Zo heel veel anders dan in Polen is het dus in Nederland ook niet geregeld. Het verschil zit hem in het voornemen van de Poolse regering van haar bevoegdheden tot ingrijpen in de rechterlijk macht een maximaal gebruik te maken. Dat is in Nederland niet het geval, maar we zouden het hier zonder wetswijziging vrijwel op zijn Pools kunnen doen, dus.