Onder dit citaat van dichter Martinus Nijhoff schreef Martin Sommer een paar jaar geleden[1] een verstandig stuk in de Volkskrant over duurzaamheid. Hij deed dat naar aanleiding van het overlijden van ruimtevaarder Wubbo Ockels, die duurzaamheid vooral zag als een nieuwe religie. Ockels riep ons vlak voor zijn overlijden nog eens op om de duurzaamheid als aandachtspunt nummer 1 op de agenda te zetten. Hij meende zodoende de wereld en de mensheid van de ondergang te kunnen redden.
Hij verwees daarbij onder meer naar de film An Inconvenient Truth van Al Gore. Al Gore was de vicepresident van Bill Clinton, die de presidentsverkiezingen verloor aan George W. Bush.
De mortibus nil nisi bene, zei Sommer, in dit verband. Dat is een Latijns spreekwoord en het betekent: praat alleen over de doden, als je iets goed over ze kunt zeggen.
Niet geloof en vertrouwen, maar een rationele wetenschappelijke aanpak is wat we nodig hebben bij het probleem van de duurzaamheid. Mensen als Al Gore zijn daarbij eerder een sta in de weg, dan dat ze een bijdrage leveren aan de probleem oplossing.
Obama mocht dan als president wat besluiteloos en ongericht overkomen, hij begreep heel goed dat het milieu een veel groter probleem is dan de burgeroorlog in Syrië of het herstel van het militaire bewind in Egypte. Hij liet zich niet opjuinen door de linkse pers om militair in te grijpen in landen die laag op de Amerikaanse prioriteitenlijst staan en dat lijkt me een uitstekend uitgangspunt.
Dat hij daarbij een eerder ingenomen standpunt over het overschrijden van een rode lijn heeft laten varen, valt alleen maar in hem te prijzen. Obama wilde van begin af aan niet ingrijpen, maar onder druk van de pers had hij zich laten verlijden tot de uitspraak dat het gebruik van abc wapens niet zou worden getolereerd. Dat was geen nieuw standpunt. Het hoorde al sinds jaar en dag tot de militaire uitgangspunten van de VS. Maar in dit specifieke geval, nu allerminst duidelijk was wie de wapens had gebruikt en met welk doel, was ingrijpen erger geweest dan een incidenteel loslaten van het uitgangspunt.
Ik denk dat Obama, beter dan veel andere politieke leiders in het westen, begreep dat het milieuprobleem een bijverschijnsel is van het bevolkingsprobleem. De voorstellen, die hij gedaan heeft om de CO2 uitstoot in Amerika te verlagen door een verbetering in de energieopwekking, zijn zo ongeveer het beste wat je als Amerikaanse president ertegen doen kunt. Alleen het gaat niet echt helpen, als de wereld bevolking door blijft groeien tot 15 miljard, zoals door de geleerden wordt verwacht.
Ik denk dat geen enkele Amerikaanse politicus zich kan veroorloven om effectieve maatregelen op zijn agenda te zetten om de wereldbevolking te verminderen. Als hij al meent dat zo’n beleid onvermijdelijk is om het doel van Ockels, de redding van de wereld te verwezenlijken, dan moet hij er zijn mond over houden. Dat kan dan alleen door niet meer in te grijpen als elders op de wereld suïcidale oorlogen plaats vinden, zoals nu in de Congo of als hongersnoden en andere ruiters van de Apocalyps hun opwachting maken. En of je zo iets vol kunt houden valt te bezien. Niet alleen de Amerikaanse bevolking maar ook haar presidenten zijn deugdzamer dan het gemiddelde van de wereldbevolking.
[1] Op 7/6/14
Blog van Toon Kasdorp 