Dat president Bush en eerste minister Blair verrast waren, toen er in Irak geen wapens van massale vernietiging bleken te zijn, is evident, maar waar was hun zekerheid dat men die wapens aan zou treffen op gebaseerd? Veel is daarover niet naar buiten gekomen, maar aan te nemen valt dat men over betrouwbare inlichtingen beschikte en dat die inlichtingen achteraf niet bleken te kloppen.
Een waarschijnlijk klinkend verhaal, dat ik in de VS gehoord heb, is dat men bronnen had in de buurt Saddam Hoessein en dat de president van Irak er zelf er van overtuigd is geweest dat hij over de wapens beschikte. Dat hij met andere woorden door zijn ondergeschikten is voorgelogen.
Hoe dat ook zij, de Nederlanders konden moeilijk anders dan aannemen wat de Amerikanen en Engelsen hun vertelden toen die onze medewerking vroegen bij het uitschakelen van het gevaar dat Saddam Hoessein vormde voor Israël en andere bondgenoten in het Midden Oosten.
Dat de PvdA in de persoon van partijleider Bos achteraf niet alleen de geloofwaardigheid van de Amerikaanse president maar ook die van zijn coalitiegenoot Balkenende in twijfel stelde en een onderzoek eiste, is de belangrijkste oorzaak van de val van Balkenende IV geweest. Dat onderzoek (Waar waren de wapens?) werd verricht door een ex-president van de Hoge Raad, Willibrord Davids en door een paar andere vooraanstaande Nederlanders[1]. Het heeft niets van enig belang opgeleverd, maar het is wel de oorzaak geweest dat de PvdA een paar jaar lang als een onbetrouwbare partner heeft gegolden in Den Haag. Men heeft pas na het optreden van de nieuwe partijleider Samsom weer het gevoel gekregen met iemand te maken te hebben op wiens woord men af kon gaan. Bos en Balkenende heeft de affaire beiden de politieke kop gekost. Er is niemand die twijfelt aan de intelligentie en het politieke inzicht van Wouter Bos, maar het odium van onbetrouwbaarheid is aan hem blijven plakken en aan Balkenende de reputatie dat je een loopje met hem nemen kunt.
[1] Willibrord Davids (voorzitter), Monica den Boer, Cees Fasseur, Tim Koopmans, Nico Schrijver, Marjan Schwegman en Peter van Walsum
Blog van Toon Kasdorp 