Haye van der Heijden is de broer van Chris van der Heijden die de geschiedenis van de tweede wereldoorlog in Nederland wilde herschrijven. Beiden zijn kinderen van de NSB’er Van der Heijden die onderdeel van die geschiedenis is geweest.
Haye werkte bij de VARA, maar heeft daar zijn congé gekregen. Naar hij zegt, omdat hij zich in positieve zin over Geert Wilders zou hebben uitgelaten.
Hij publiceerde op tien december 2012 een artikel in de Volkskrant over discriminatie, waarin hij onder andere wilde betogen dat, wie negers en joden net als andere mensen wil behandelen, ook negatieve dingen over ze zeggen mag en misschien wel moet. Wie dat angstvallig vermijdt discrimineert ook.
Daar zit wel wat in. Je discrimineert pas niet meer als het hele onderwerp niet meer bij je opkomt. Als je met andere woorden negers en joden als mensen behandelt.
Dat is wel wat anders, vind ik, dan bij een linkse omroep een rechts geluid vertegenwoordigen. Wilders heeft het recht op vrije meningsuiting maar hij is onversneden rechts. Dat mag best, maar hij hoort dan niet bij de VARA en de mensen die hem bewonderen ook niet. De VARA is links en heeft op dat terrein een reputatie te bewaren.
Ik denk dat de VARA iemand die rechtse geluiden verkondigt, zoals ik dat zelf bijvoorbeeld doe, zou mogen weren. Daarbij zou het geen verschil moeten maken wat mijn vader en die van de beide Van der Heijdens in de oorlog hebben gedaan. Haye alleen vanwege zijn vader ontslaan zou ik discriminatie vinden. Ook het recht verdedigen van Wilders om rechts te mogen zijn kan geen reden zijn voor ontslag bij de VARA. Tenslotte is het recht van vrije meningsuiting een recht van mensen die er anders over denken dan je zelf.
Lastig vind ik de combinatie van sympathie voor Wilders, een NSB vader en een toneelstuk waarin in een onsympathieke neger voorkomt. Persoonlijk vind ik, net als Jacques van Doorn, de nazi’s links en niet rechts. Maar daar wordt in Nederland vrij algemeen anders over gedacht. De vergelijking tussen Wilders en de NSB zit er historisch en ideologisch helemaal naast, maar de vergelijking wordt gemaakt, door mensen die er door de officier van justitie niet voor worden vervolgd.
Ik kan me dus voorstellen dat de VARA meent dat zij reputatieschade oploopt als zij iemand handhaaft op een zo kwetsbare plek als die van Haye van der Heijden, i.e. als theatermaker. Dat is een plaats waar je het gezicht van de VARA bepaalt en die club wil liever niet worden aangesproken op tv stukken over onsympathieke joden geschreven door de zoon van een NSB ’er. Ik vind dat wel begrijpelijk.