Oranje is een klein dorpje van honderd vijftig inwoners in Drenthe. De staatssecretaris was met de inwoners ervan gaan praten. Die hadden eerder te horen gekregen dat ze een paar duizend asielzoekers als inwoners erbij gingen krijgen, die gehuisvest gingen worden in vakantiebungalows op hun grondgebied.
B en W van de gemeente Midden Drenthe, waar het kerkdorp onder ressorteert, waren daarmee akkoord gegaan, zonder de bewoners in kwestie te raadplegen. De dorpelingen vonden dat een vertienvoudiging van het aantal inwoners van hun buurtschap wat te veel was van het goede en kwamen in verzet. Ze wilden wel onderhandelen, maar zes honderd leek hun het maximum dat de faciliteiten van het dorp konden dragen.
De staatssecretaris vond ook wel dat ze eerst geraadpleegd hadden moeten worden maar liet tegelijk merken dat het geen verschil zou hebben gemaakt. Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers[1] had de overeenkomst gesloten met de eigenaar van de vakantiebungalows en hij ging daar niet over. Wel wilde hij zijn best doen het aantal wat naar beneden te brengen, maar die zes honderd die de dorpelingen wilden was onhaalbaar. Tot zover de gepubliceerde feiten.
Ik denk dat de staatssecretaris zich vergiste, toen hij verklaarde dat alleen de COA bepaalt welke geldige overeenkomsten gesloten kunnen worden met betrekking tot de huisvesting van asielzoekers.
De betreffende wetgeving geeft noch de bewindsman noch het COA in dit opzicht bijzondere rechten. Wanneer plaatselijke verordeningen permanente bewoning verbieden in vakantiewoningen, wat in de meeste gemeenten het geval is, dan zal die plaatselijke verordening moeten worden aangepast voor bewoning door asielzoekers op grond van de overeenkomst tussen COA en eigenaar haar beslag kan krijgen. Gebeurt dat niet, dan kan door belanghebbenden in kort geding worden geëist dat huisvesting voorlopig achterwege blijft.
Het lijkt me dat het college van B en W van de betreffende gemeente niet alleen te kort geschoten is in goede manieren, nu de bewoners van Oranje niet geraadpleegd zijn, maar dat de gemeente, de eigenaar en het COA ook juridisch op glad ijs stonden, door dit soort maatregelen te nemen zonder belanghebbenden van te voren te hebben gepolst.
[1] Het COA is een zelfstandig bestuursorgaan en valt onder de politieke verantwoordelijkheid van de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Zijn taken zijn vastgelegd in de Wet Centraal Orgaan opvang asielzoekers.