Dat president Bush en eerste minister Blair verrast waren, toen er in Irak geen wapens van massale vernietiging bleken te zijn, is evident maar waar was hun zekerheid dat men die wapens aan zou treffen op gebaseerd? Veel is daarover niet naar buiten gekomen maar aan te nemen valt dat men over betrouwbare inlichtingen beschikte en dat die inlichtingen achteraf niet bleken te kloppen.
Een waarschijnlijk klinkend verhaal dat ik gehoord heb is dat men bronnen had in de buurt Saddam Hoessein en dat de president van Irak er zelf er van overtuigd is geweest dat hij over de wapens beschikte. Dat hij met andere woorden door zijn ondergeschikten is voorgelogen.
Hoe dat ook zij, de Nederlanders konden moeilijk anders dan aannemen wat de Amerikanen en Engelsen hun vertelden toen die onze medewerking vroegen bij het uitschakelen van het gevaar dat Saddam Hoessein vormde voor Israël en andere bondgenoten in het Midden Oosten.
Dat de PvdA in de persoon van de toenmalige partijleider Bos achteraf niet alleen de geloofwaardigheid van de Amerikaanse president maar ook die van zijn coalitiegenoot Balkenende in twijfel stelde en een onderzoek eiste, dat er uiteindelijk ook gekomen is, is de belangrijkste oorzaak van de val van Balkenende IV geweest. Dat onderzoek (Waar waren de wapens?) werd verricht door de voormalige president van de Hoge Raad. Willibrord Davids en een paar andere vooraanstaande Nederlanders[1]. Het heeft niets van enig belang opgeleverd, maar het is wel de oorzaak geweest dat de PvdA een paar jaar lang als een onbetrouwbare partner heeft gegolden in Den Haag. Men heeft pas na het optreden van de nieuwe partijleider Samsom weer het gevoel gekregen met iemand te maken te hebben op wiens woord men af kon gaan. Bos en Balkenende heeft de affaire de politieke kop gekost. Er is niemand die twijfelt aan de intelligentie en het politieke inzicht van Wouter Bos, maar het odium van onbetrouwbaarheid is aan hem blijven plakken en aan Balkenende de reputatie dat je een loopje met hem nemen kunt.
[1] Willibrord Davids (voorzitter), Monica den Boer, Cees Fasseur, Tim Koopmans, Nico Schrijver, Marjan Schwegman en Peter van Walsum
Dictators krijg je niet weg door oorlog te voeren, dictators ontstaan door oorlog. Verder lukt het nooit om door middel van geweld een democratie te vestigen. (Dat is wel gelukt in Duitsland 1945 en in Japan 1945, interessant om te bedenken waardoor het daar en toen wel werkte, in alle andere gevallen is het mis gegaan.)
Het bestaat niet dat de oprechte bedoeling van de Amerikanen was om vrede en democratie te vestigen in Irak. In Europa wordt wel eens gezegd dat Bush dom is, maar zelfs als hij voor het niveau van een president dom is, dan nog kan hij zo naïef niet zijn geweest.
De claim dat Hoessein over massavernietigingswapens beschikte was ongeloofwaardig, ondanks diens permanente pogingen om de VN-wapeninspecties te traineren. De stelling dat deze wapens voor de VS een bedreiging vormden was absurd. Ik geloof er dan ook niets van dat Bush en Blair verbaasd waren geen massavernietigingswapens aan te treffen. Het is veel waarschijnlijker dat de regering van de VS doelbewust de eigen bevolking en de rest van de wereld voorgelogen heeft. Het brengen van democratie was een praatje voor de bühne, de verbazing achteraf ook. Als Blair oprecht verbaasd was, dan is ook hij voorgelogen. Het is ook mogelijk dat hij in het complot zat van George W. Bush.
Europa had stelling moeten nemen tegen de aspiraties van Bush. Wij zijn de enigen op de wereld die dat kunnen doen zonder onze betrekkingen met de VS in gevaar te brengen.
Japan en Duitsland hebben in de tweede wereldoorlog miljoenen doden te verwerken gekregen. Dat legt een basis voor veranderingen in de samenleving. De humanistische behandeling van de Arabische landen in de beide golfoorlogen heeft averechts gewerkt
Een interessante gedachte. Ik zocht de verklaring vooral in de continuïteit. In beide landen was de oorlog een relatief korte onderbreking van een veel langere periode van stabiliteit.